Γλωσσάριο

Οργανισμός (π.χ. βακτήριο, ιός και παράσιτο) που μπορεί να προκαλέσει κάποια ασθένεια.

Επιδημία που χαρακτηρίζεται από ευρεία εξάπλωση και πλήττει μια περιοχή ή ήπειρο, ή ακόμη και την υφήλιο.

Όσον αφορά κάποια ουσία, πρόκειται για παράγοντα που χρησιμοποιείται από τους εκτιμητές κινδύνου για να καθορίσουν τη δόση αναφοράς που θεωρείται ασφαλής ή κάτω από την οποία θεωρείται απίθανο να επέλθει κάποια δυσμενής επίδραση. Η τιμή του παράγοντα ασφαλείας εξαρτάται από την τοξική δράση, το μέγεθος και τον τύπο του πληθυσμού που χρήζει προστασίας και την ποιότητα των διαθέσιμων (οικο)τοξικολογικών δεδομένων και των δεδομένων σχετικά με την έκθεση.

Τα παραδοσιακά τρόφιμα είναι ένα υποσύνολο νέων τροφίμων. Ο όρος αφορά τρόφιμα που καταναλώνονται παραδοσιακά σε χώρες εκτός της ΕΕ. Περιλαμβάνει τρόφιμα που παρασκευάζονται από φυτά, μικροοργανισμούς, μύκητες, φύκη και ζώα (π.χ. σπόροι chia, καρπός μπαομπάμπ, έντομα, νεροκάστανα).

Υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος το οποίο απευθύνεται σε βρέφη που έχουν εισέλθει στο στάδιο της έναρξης συμπληρωματικών τροφών (ήτοι της κατανάλωσης στερεάς τροφής σε ηλικία 6 μηνών περίπου).

Παρεμπόδιση φυσιολογικών γονιδιακών δραστηριοτήτων από μόρια RNA. Πρόκειται για φυσική διεργασία η οποία μπορεί επίσης να αξιοποιηθεί από τους βιολόγους προκειμένου να ερευνήσουν τον τρόπο δράσης των γονιδίων στον οργανισμό.

Παρακολούθηση των επιπτώσεων ενός νέου προϊόντος (π.χ. γενετικά μεταλλαγμένου φυτού) μετά τη διάθεσή του στην αγορά. Ενδέχεται να αποκαλύψει δυσμενείς επιδράσεις οι οποίες δεν προβλέφθηκαν στο πλαίσιο της εκτίμησης κινδύνου που διενεργήθηκε πριν από τη διάθεση του προϊόντος στην αγορά.

Ο δυσμενής αντίκτυπος ουσίας ή δραστηριότητας (π.χ. χημικές ουσίες, εισαγωγή καλλιέργειας ΓΤΟ) σε πληθυσμό ζώων, φυτών ή μικροοργανισμών του περιβάλλοντος (π.χ. νερό, έδαφος).

Η διαφορά μεταξύ της πραγματικής πρόσληψης μιας ουσίας από δεδομένο πληθυσμό και της εκτιμώμενης ημερήσιας δόσης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής που οι ειδικοί εκτιμούν ως ασφαλή.

Εργαλείο που χρησιμοποιείται στην εκτίμηση κινδύνων για τη διερεύνηση προβληματισμών ως προς την ασφάλεια που εγείρονται από την παρουσία δυνητικώς τοξικής ουσίας σε τρόφιμα ή ζωοτροφές.

Ουσία ή δραστηριότητα η οποία ενδέχεται να προκαλεί δυσμενείς επιδράσεις σε ζώντες οργανισμούς ή περιβάλλοντα.

Η πιθανότητα να συμβεί συγκεκριμένο γεγονός ή να μετρηθεί μια τιμή εντός συγκεκριμένου εύρους τιμών.

Κοινότητα ανθρώπων, ζώων ή φυτών που ανήκουν στο ίδιο είδος.

Τμήμα του υγιούς πληθυσμού που ορίζεται από καθορισμένο ηλικιακό εύρος και φύλο. Λόγω της ιδιαίτερης φυσιολογικής κατάστασής τους, οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες αποτελούν ειδικούς πληθυσμούς στόχους.

Φυσικές παραλλαγές που παρατηρούνται μεταξύ των μελών ενός πληθυσμού ή που παρατηρούνται με την πάροδο του χρόνου ή σε διαφορετικές γεωγραφικές τοποθεσίες· για παράδειγμα, οι ατομικές διακυμάνσεις όσον αφορά την ευπάθεια που προκαλεί συγκεκριμένη τοξική χημική ουσία. 

Μέθοδος για την οπτικοποίηση μιας αλυσίδας γεγονότων που συνδέονται με αιτιώδη σχέση και μπορεί να έχουν επιβλαβή έκβαση για τους οργανισμούς ή το περιβάλλον.

Δέσμη μεθόδων βάσει των οποίων η επίδραση διάφορων χημικών ενώσεων συσχετίζεται με τις μοριακές τους δομές. Επιτρέπει την πρόβλεψη των πιθανών δυσμενών ή ευεργετικών επιδράσεων συγκεκριμένης χημικής ουσίας μέσω της σύγκρισής της με άλλες χημικές ουσίες με παρόμοιες δομές.

Ως παθογόνος παράγων, τα πρίον είναι ανώμαλες πρωτεΐνες οι οποίες μπορούν να μεταδοθούν από είδος σε είδος και επιτίθενται στις κυτταρικές πρωτεΐνες που απαντούν κυρίως στον εγκέφαλο.

Ορθές πρακτικές υγιεινής που αποτελούν τις βασικές συνθήκες και δραστηριότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση ενός υγιεινού περιβάλλοντος. 

Ένα δομημένο πρόγραμμα για τη βελτίωση ενός πληθυσμού φυτών ή ζώων τα οποία αναπαράγονται για ορισμένα χαρακτηριστικά.

Χημική ουσία που σχηματίζεται όταν μια ουσία αποδομείται ή αποσυντίθεται.

Μόριο που σχηματίζεται από συγκεκριμένη χημική ένωση (π.χ. φυτοφάρμακο) ως αποτέλεσμα μεταβολισμού, χημικών αντιδράσεων ή περιβαλλοντικών διεργασιών.

Διεργασία για τη διαπίστωση της απόκρισης των οργανισμών σε ένα μείγμα χημικών ουσιών με παρεμφερή τοξικότητα. Περιλαμβάνει την άθροιση των επιμέρους επιδράσεων προκειμένου να καταστεί δυνατή η πρόβλεψη του πιθανού αντίκτυπου του συνολικού μείγματος.

Σάκχαρα που προστίθενται στα τρόφιμα κατά την επεξεργασία, το μαγείρεμα, κ.λπ., καταναλώνονται χωριστά ή προστίθενται στο φαγητό στο τραπέζι.

Προϊόν που προστίθεται σκοπίμως σε ζωοτροφές προκειμένου να βελτιώσει: i) την ποιότητα της ζωοτροφής, ii) την ποιότητα των ζωικής προέλευσης προϊόντων διατροφής, iii) τις επιδόσεις και την υγεία των ζώων.

Ουσία που προστίθεται σκοπίμως σε τρόφιμα ή ποτά για την αποκόμιση τεχνολογικής φύσεως πλεονεκτημάτων (π.χ. για τη διατήρηση, την αρωμάτιση, τον χρωματισμό ή τη διασφάλιση συγκεκριμένης υφής στο τρόφιμο). Τα πρόσθετα τροφίμων δεν καταναλώνονται συνήθως αυτούσια ούτε χρησιμοποιούνται ως τυπικά συστατικά σε τρόφιμα.

Η ποσότητα μιας ουσίας (π.χ. θρεπτικού συστατικού ή χημικής ουσίας) που έχει εισέλθει στον οργανισμό ενός προσώπου ή ζώου μέσω της διατροφής.

Η πρόσληψη κάποιας θρεπτικής ουσίας η οποία είναι πιθανό ότι καλύπτει τις ανάγκες σχεδόν του συνόλου των μελών ενός πληθυσμού.

Κάθε ξένο σώμα παρόν σε ένα τρόφιμο ή μια ζωοτροφή το οποίο μπορεί να προκύψει λόγω σφαλμάτων κατά την παρασκευή, την αποθήκευση ή τη μεταφορά.

Καλλιέργειες σε θερμοκήπια ή υπό κάλυψη (π.χ. υπό υψηλά σκέπαστρα).

Τύπος μορίου που αποτελείται από σύνθετες σειρές αμινοξέων (πρωτεϊνικές δομικές μονάδες).

Μία από τις μεθόδους της οικογένειας των αποκαλούμενων «-ομικών μεθόδων»: μια προσέγγιση στη μελέτη των πρωτεϊνών βάσει της οποίας ολόκληρο το πρωτεϊνικό συμπλήρωμα του δεδομένου δείγματος (ιστού, κυττάρων ή βιολογικού υγρού όπως το αίμα) αναλύεται ταυτόχρονα.