Skip to main content

Γλωσσάριο

Αυτό το πολύγλωσσο γλωσσάριο παρέχει εύκολα κατανοητούς ορισμούς για τους βασικούς επιστημονικούς όρους που χρησιμοποιούνται στον παρόντα δικτυακό τόπο στον τομέα της αξιολόγησης κινδύνων. Οι όροι και οι ορισμοί τους αναφέρονται στα προϊόντα επικοινωνίας μας ως αναδυόμενα σημειώματα με σκοπό την επεξήγηση εννοιών σε μέλη του κοινού τα οποία δεν διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις.
Παντού στο κείμενο χρησιμοποιείται η τυποποιημένη αγγλική ορθογραφία. Τα ακρωνύμια αναγράφονται με κεφαλαία γράμματα. Οι όροι παρουσιάζονται με πεζά γράμματα. Οι όροι μεταφράζονται και στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ.
Το γλωσσάριο είναι ένα έγγραφο σε εξέλιξη, το οποίο ενημερώνεται τακτικά. Είναι δυνατή η πρόταση συμπερίληψης σχετικών όρων οι οποίοι απουσιάζουν με χρήση του διαδικτυακού εντύπου υποβολής ερωτήσεων.

Αποποίηση ευθύνης: Οι ορισμοί του γλωσσαρίου παρέχονται με αποκλειστικό σκοπό την υποβοήθηση των χρηστών του ιστότοπου για την κατανόηση της επιστημονικής ορολογίας. Οι ορισμοί ενδέχεται να είναι διαφορετικοί από τους ορισμούς που παρέχονται στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο δελτίο EFSA Journal.

Δ


Μια μέτρηση που εκφράζει τη σχέση μεταξύ του βάρους και του ύψους ενός ατόμου. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος σε κιλά με το ύψος σε μέτρα στο τετράγωνο (δηλαδή ύψος Χ ύψος). Χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί αν το βάρος κάποιου είναι κατάλληλο.

Μια κατάσταση κατά την οποία η αλλεργική αντίδραση σε μια ουσία οδηγεί επίσης σε αλλεργική αντίδραση σε μια άλλη ουσία. Αυτό συμβαίνει επειδή τα αλλεργιογόνα (π.χ. φιστίκια και καρποί με κέλυφος) διαθέτουν παρόμοια χαρακτηριστικά τα οποία ενεργοποιούν τους αμυντικούς μηχανισμούς του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού.

Η διαδικασία κατά την οποία οι μικροοργανισμοί μεταφέρονται ακούσια από μια ουσία ή ένα αντικείμενο σε μια άλλη/ένα άλλο, με επιβλαβείς συνέπειες.

Ένας στατιστικός όρος που περιγράφει το εύρος εντός μιας κατανομής όπου αναμένεται ότι εμπίπτουν τα περισσότερα από τα δεδομένα. Παραδείγματος χάριν, αναμένεται ότι 95% των ενηλίκων θα έχουν ύψος μεταξύ 1,4 μ και 1,9 μ.

Μεταβολή συνθηκών, όπως ξηρασία, επιβλαβείς οργανισμοί ή χημική έκθεση, η οποία συχνά προκαλεί δυσμενείς επιδράσεις σε έναν οργανισμό ή πληθυσμό.

Η επιστήμη που ασχολείται με τον τρόπο με τον οποίο η διατροφή συνδέεται με την ανάγκη θρέψης του οργανισμού.

Το σύνολο των τιμών αναφοράς σχετικά με την πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών περιλαμβάνει τις προσλήψεις αναφοράς πληθυσμού (PRI), τις μέσες απαιτήσεις (AR), τις επαρκείς προσλήψεις (AI), τα κατώτατα όρια πρόσληψης (LTI) και τις προσλήψεις αναφοράς (RI). Οι διατροφικές τιμές αναφοράς (DRV) χρησιμοποιούνται ως βάση για τις τιμές αναφοράς στη σήμανση των τροφίμων και για τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών διατροφής με βάση τα τρόφιμα.

Η διαδικασία διατύπωσης του συγκεκριμένου προβλήματος που εξετάζεται, για παράδειγμα, μιας εκτίμησης περιβαλλοντικού κινδύνου. Περιλαμβάνει τη διατύπωση του ερωτήματος και τον καθορισμό του τρόπου απάντησης (π.χ. προσδιορίζοντας τα τελικά σημεία που χρήζουν μετρήσεων).

Η διαχείριση των κινδύνων που έχουν προσδιορισθεί με την εκτίμηση κινδύνου. Περιλαμβάνει τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των τυχόν μέτρων που λαμβάνονται συνεπεία της εκτίμησης κινδύνου για την προστασία των καταναλωτών, των ζώων και του περιβάλλοντος.

Ανθεκτικός, οργανικός ρύπος που περιέχει χλώριο και παράγεται ως υποπροϊόν βιομηχανικών διεργασιών. Μπορεί να συσσωρεύεται στην τροφική αλυσίδα και αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και για το περιβάλλον.

Δοκιμή που διεξάγεται σε καλλιέργειες προκειμένου να διαπιστωθεί η ποσότητα του φυτοφαρμάκου που παραμένει μετά τις συνήθεις αγροτικές πρακτικές και ο χρόνος παραμονής των φυτοφαρμάκων και των καταλοίπων τους στις καλλιέργειες. Τα αποτελέσματα της δοκιμής χρησιμοποιούνται για την τεκμηρίωση των κανόνων που καθορίζουν τις επιτρεπόμενες ποσότητες καταλοίπων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα.

Η συνολική ποσότητα μιας ουσίας (π.χ. χημικής ουσίας ή θρεπτικού συστατικού) που παρέχεται, καταναλώνεται ή αφομοιώνεται από έναν οργανισμό, πληθυσμό ή οικοσύστημα.

Η ελάχιστη δόση μιας ουσίας που θέτει έναν σαφή, χαμηλού επιπέδου κίνδυνο για την υγεία, συνήθως στο εύρος μιας μεταβολής 1-10% σε μια ειδική τοξική επίδραση όπως η πρόκληση καρκίνου.

Η σχέση μεταξύ της ποσότητας μιας ουσίας στην οποία εκτίθεται ένας μεμονωμένος οργανισμός, πληθυσμός ή οικοσύστημα και του τρόπου απόκρισης σε αυτόν (π.χ. όσον αφορά την τοξικότητα).

Μια ουσία που δρα εναντίον επιβλαβών οργανισμών που προσβάλλουν τα φυτά, όπως τα παράσιτα ή οι ασθένειες.

Χημική ουσία που μπορεί να αλληλεπιδρά με το ενδοκρινικό (ορμονικό) σύστημα του οργανισμού. 

Η ικανότητα χημικής ουσίας να προκαλεί κάποια επίπτωση, η οποία περιγράφεται ως η σχέση μεταξύ της χρησιμοποιούμενης δόσης και του μεγέθους της επίπτωσης.

Αντίδραση σε κάποια ουσία που προκαλείται από ανοσοαπόκριση. Οι δυσανεξίες είναι συνηθέστερες από τις αλλεργίες αλλά λιγότερο σοβαρές.

Μια αλλαγή στην υγεία, στην ανάπτυξη, στη συμπεριφορά ή στην εξέλιξη ενός οργανισμού, η οποία επηρεάζει δυσμενώς την ικανότητά του να αναπτυχθεί ή να επιβιώσει